XVIII wiek dekada po dekadzie: moda lat 1700-1740

Nie wiem, czy zauważyliście tę ciekawą prawidłowość, ale bardzo często osoby, które opowiadają o swoich modowych gustach, mówią, że lubią: XVIII wiek, lata 1810, 1870 i 1880. Zupełnie tak, jakby moda w XVIII wieku nie zmieniała się i była całkowicie jednorodna. To prawda, że nie zmieniała się tak szybko i gwałtownie jak w XIX wieku, niemniej także podlegała licznym zmianom, które możemy zaobserwować na przykładzie poszczególnych dekad. Dlatego dziś właśnie przygotowałam dla Was ogólną charakterystykę poszczególnych dekad XVIII wieku - nie ma tam żadnych szczegółów, jedynie najważniejsze i najbardziej ogólne informacje, które pozwalają jednak zobaczyć główne zmiany, jakim podlegała ówczesna francuska moda. Nie zamierzam udawać specjalistki od mody pierwszej połowy XVIII wieku, niemniej mam nadzieję, że mój wykaz okaże się dla Was przydatny. 

Jean-Marc Nattier Madame Victoire, 1748

Lata 1700-te:

Jean-Francois de Troy Louise Benedicte, księżna de Maine, 1700

Lata 1700-te to okres wielkiego znudzenia arystokracji, kiedy, zamknięta w przytłaczającym i ciasnym Wersalu ze zniecierpliwieniem oczekiwała śmierci Ludwika XIV. W modzie "wiało nudą". Mimo zmęczenia kobiet estetyką baroku, nie mogły one wprowadzić do niej żadnych zmian bez zgody króla, który, schorowany i przepełniony bigoterią, nie dopuszczał do żadnych innowacji. W dalszym ciągu noszono więc sztywne i przestarzałe robes manteaux, pod spodem natomiast spłaszczające i wydłużające sylwetkę sznurówki. Nie istniały jeszcze wówczas paniers, więc suknie były dość wąskie, nadające kobiecie kształt strzelistej kolumny. Popularnym materiałem były jedwabie typu bizzarre w intensywnych kolorach i inspirowanych wschodem motywach. Coraz bardziej popularne stawały się również wygodne ubiory typu déshabillé przypominające luźne szlafroki. Modne fryzury były wysokie, pudrowane, w formie spiętrzonych loków, z charakterystyczną "grzywką". 

Jean-Baptiste Santerre Maria Adelaide de Savoie, 1709

Lata 1710-te: 

Jean-Francoi de Troy Portret kobiety, 1710-15

Najważniejszym wydarzeniem tego dziesięciolecia była śmierć Ludwika XIV w 1715 roku i nastanie regencji Filipa Orleańskiego. Okres ten słynął z niezwykłego rozluźnienia obyczajów, kiedy znudzona szlachta postanowiła odreagować sztywną etykietę panującą w Wersalu i przenieść się do pełnego życia Paryża. W modzie coraz silniej dawały się odczuć wpływy rodzącego się właśnie rokoka - w dalszym ciągu noszono sztywne robes manteaux, coraz większą popularność zaczęły zdobywać jednak robes volantes, które należały już do nowej, wypełnionej lekkością i frywolnością estetyki. Były one bardzo szerokie, zamknięte z przodu, z charakterystyczną fałdą umieszczoną z przodu i z tyłu, o rękawach en pagode. Pod spodem noszono pełno-fiszbinowe sznurówki nadające sylwetce kształt odwróconego stożka i spłaszczające biust, ciągle nie noszono jednak jeszcze paniers. W dalszym ciągu chętnie używano tkanin typu bizzarre, bardzo popularne stały się jednak także jedwabie w szerokie, pionowe i poziome pasy. 

Pierre Gobert Księżna de Berry, 1718

Lata 1720-te: 

Robe a la francaise, ok. 1725

Lata 1720-te to przede wszystkim początek panowania Ludwika XV (od 1723 roku) oraz rozkwit mody i estetyki spod znaku wczesnego rokoka. W ubiorze nieformalnym triumfy święciła robe volante, od połowy wieku noszona na szerokim, jednoczęściowym panier - na początku kopulastym, z czasem spłaszczonym z przodu i z tyłu. Popularne zaczęły być również dopasowane żakiety, nazywane casaquin. Po raz pierwszy pojawia się również robe à la française, wywodząca się z volante, bardziej jednak dopasowana i rozcięta z przodu, przez co niezbędne stało się noszenie do niej bawetu - trójkątnej nakładki zasłaniającej przód sznurówki.  Przemianom uległ także strój dworski , który zaczął składać się z usztywnianego fiszbinami stanika, spódnicy i dopinanego trenu. W modzie pojawiły się niskie, pudrowane fryzury. W Anglii w latach 20-tych zaczyna nosić się suknie pół-formalne o bardziej dopasowanym kroju i tyle en fourreau, pierwowzory późniejszych, noszonych we Francji robes a l'anglaise. 

Robe volante na szerokim panier, 1729

Lata 1730-te:

Alexis Simon Belle Maria Leszczyńska z synem, 1730

W latach 1730-tych w charakterze ubiorów nieformalnych i pół-formalnych w dalszym ciągu noszono robes volantes, jednak stały się one dużo bardziej ozdobne: zaczęły być rozcinane z przodu, a ich uzupełnienie często stanowiły koronkowe mankiety. Noszono je do  niskich, pudrowanych fryzur i niewielkich, koronkowych czepków. W modzie były również coraz elegantsze robes à la française. Popularnym motywem na tkaninach były tzw. wzory koronkowe (imitujące koronki) oraz wzory trójwymiarowe, najczęściej przybierające formę dużych kwiatów ze światłocieniem. Najpopularniejszym krojem rękawów w dalszym ciągu były sięgające łokci en pagode. 

Jean-Marc Nattier Deklaracja miłości, 1731

Lata 1740-te:

Jean-Baptiste Perroneau Madame de Sorquainville, 1749

Lata 40-te to przede wszystkim początek związku Ludwika XV z Jeanne Le Normant d'Étiolles, późniejszą markizą do Pompadour, którą poznał w 1745 roku. W modzie królowała robe à la française, która całkowicie wyparła robe volante z kategorii ubiorów pół-formalnych. Suknia ta stała się przy tym dużo bardziej wysublimowana - szyto ją przede wszystkim z lyońskich jedwabi w duże motywy kwiatowe lub szerokie pasy, a rękawy en pagode zastąpiono przez koronkowe angażanty. Najprawdopodobniej wtedy też pojawiły się nieco mniejsze i wygodniejsze paniers w formie dwóch połączonych taśmami koszów. Bardzo modne stały się również noszone na szyi kolarety w formie dużej kokardy. Fryzury w dalszym ciągu były niskie, a bardzo popularnym dodatkiem stały się koronkowe czepki o usztywnionych brzegach. 

Robe a la francaise, 1740

I to już wszystko, jeśli chodzi o podstawowe informacje na temat mody lat 1700-1740. Mam nadzieję, że dobrze udało mi się pokazać wszystkie najważniejsze zmiany, jakim wówczas podlegała - jeśli jesteście ciekawi, co charakteryzowało modę następnych pięciu dekad, koniecznie zaglądajcie na bloga, ponieważ planuję opisać je w II części tego wpisu. A tymczasem koniecznie dajcie znać, co myślicie o modzie lat 1700-1740! 

Pozdrawiam, 
Gabrielle